امروزه با توجه به پیشرفت علم و تکنولوژی، اصلاح رنگ و ترمیم دندان ها کاری چالش بر انگیز و دلهره آور برای دندانپزشکان است زیرا انتخاب رنگ مناسب بسیار حساس بوده که داشتن نمونه رنگ دندان تحت عنوان کیت تشخیص رنگ کار را ساده تر خواهد کرد. کیت تشخیص رنگ که به عنوان راهنمای سایه دندان شناخته می شود، مجموعه ای از دندان های شبیه سازی شده است که برای انتخاب دندان های مصنوعی بر اساس رنگ مورد استفاده قرار می گیرند. این دندان های شبیه سازی شده از پلاستیک یا پرسلن ساخته شده اند و استفاده از آن ها از حدود یک قرن پیش رواج یافته است. کیت تشخیص رنگ در اواخر دهه 1920 در پاسخ به پذیرش تئوری رنگ MUNSELL و معرفی سرامیک در دندانپزشکی ساخته شد.

سایه دندان در زیبایی اولیه فرد مهم است زیرا دندان های ما هنگام لبخند و صحبت کردن قابل مشاهده هستند. دندان ‌های براق و سفید، مرتب به نظر می ‌رسند، در حالی که دندان‌ های لکه ‌دار و تغییر رنگ داده، ناخوشایند به نظر رسیده و تاثیر بسزایی بر چهره فرد دارند. دندانپزشکان تلاش می کنند تا گزینه ها مناسبی از کیت تشخیص رنگ دندانپزشکی را برای بیماران و همچنین برای بهبود سلامت و لبخند آن ها ارائه دهند. راهنمای سایه دندان یا کیت تشخیص رنگ، از اوایل دهه 1980 تکامل یافت. در حال حاضر، سایه ‌های BL1 و BL2 برای روکش ‌های porcelain ، به‌ویژه با معرفی فناوری‌های مدرن CEREC، محبوب‌تر از سایه‌ های قبلی B1 هستند.

برای غلبه بر چالش های مرتبط با انتخاب دقیق سایه و رنگ در دندانپزشکی ترمیمی زیبایی، ضروری است که دندانپزشکان علم و هنر رنگ را درک کنند. این کار دشوار است، زیرا رنگ و درک آن دارای عناصر ذهنی و عینی هستند. به دلیل این که انتخاب رنگ مناسب از فردی به فرد دیگر متفاوت است و همچنین با توجه به حساس بودن افراد نسبت به رنگ دندان های خود و انجام دادن رنگ آمیزی توسط دندانپزشک به صورت وارونه روی صورت بیمار در یک فضای کوچک و تاریک دهان، می توان گفت که ترمیم و رنگ آمیزی دندان ها چالش برانگیز می باشد. بنابراین یکی از کارهایی لازم و ضروری برای دندانپزشکان، شناسایی انواع کیت تشخیص رنگ و آگاهی کامل نسبت به رنگ طبیعی دندان است.

شناسایی و درک صحیح از رنگ دندان های بیمار بخشی از خدمات ترمیمی دندان است. دندانپزشکی ترمیمی ترکیبی از هنر و علم است. پیش آگهی دندانپزشکی ترمیمی به دو عامل یعنی عملکرد و زیبایی بستگی دارد. عامل زیبایی با چهار عامل تعیین کننده اصلی تعیین می شود، یعنی به ترتیب متوالی مورد نیاز است، موقعیت، کانتور، بافت و رنگ. انواع کیت تشخیص رنگ ابزارهای تطبیقی هستند که اکثر دندانپزشکان برای شناسایی و انتقال اطلاعات رنگ و سایه استفاده می کنند. طبق نظریه رنگ مونسل، رنگ معمولاً بر حسب Hue، Chroma و Value توصیف می شود.

HUE نشان دهنده رنگ غالب در سایه است که رنگ درک شده نهایی را ایجاد می کند. در یک کیت تشخیص رنگ کلاسیک ویتا با A، B، C و D مشخص شده است. از طرف دیگر، CHROMA شدت طول موج یا رنگ غالب است. این با اعداد در راهنمای سایه کلاسیک ویتا به گونه ای نشان داده شده است که افزایش تعداد نشان دهنده افزایش رنگ است. Value مقدار نوری است که از یک جسم باز می گردد. مونسل این مقدار را در مقیاس سفید تا خاکستری توصیف کرد که اجسام با ارزش بالا مقدار خاکستری کمتری دارند و اجسام کم ارزش دارای مقدار خاکستری زیاد هستند. ارزش تاج را می توان با کاهش کروما یا افزایش بازتاب سطح تاج افزایش داد. همه ما منحصربه ‌فرد هستیم و دندان ‌هایمان هم شکل و سایه خاصی دارند. هنگام سفید کردن دندان ها و ترمیم های دندانی، پزشکان از کیت تشخیص رنگ استفاده می کنند تا از انتخاب صحیح رنگ برای بیمار اطمینان حاصل نمایند.

کیت تشخیص رنگ یا راهنماهای سایه دستی به دو دسته کیت مبتنی بر رنگ و کیت مبتنی بر value تقسیم می شوند. اکثر کیت های تشخیص رنگ موجود در بازار مبتنی بر رنگ هستند و نه مبتنی بر value. تشخیص value در هر جسم تابع سلول های میله ای شبکیه چشم است، در حالی که سلول های مخروطی به رنگ حساس هستند. این یک واقعیت شناخته شده است که شبکیه چشم دارای 120 میلیون سلول میله ای در مقایسه با 6-7 میلیون سلول مخروطی است. از این رو، چشم انسان نسبت به Chroma به Value حساس تر است. بنابراین، یک تطبیق value خوب بسیار مهم تر از یک تطبیق رنگ کامل است.

محبوب ترین و مورد استفاده ترین کیت تشخیص رنگ به عنوان راهنمای سایه در سراسر جهان، راهنمای سایه کلاسیک VITA است که در سال 1927 توسط Vita Zahnfabrik در Sad Sackingen آلمان معرفی شد. این کیت یک راهنمای سایه مبتنی بر رنگ است که 6٪ از محدوده رنگ دندان را بین 16 زبانه سایه پوشش می دهد. این چهار رنگ شامل قهوه ای مایل به قرمز (A)، زرد مایل به قرمز (B)، خاکستری (C) و خاکستری مایل به قرمز (D) هستند. هر یک از تب ها value خاصی ندارند و می توانند از روشن ترین تا تاریک ترین مرتب شوند. سایر کیت های تشخیص رنگ عبارتند از Ivoclar Vivadent و Dentsply Trubyte.

به عنوان یک دندانپزشک هنگام انجام ترمیم برای بیماران، مهم است که به یاد داشته باشید که ارزش زیبایی شناختی کار به اندازه عملکرد برای بیمار حیاتی است. هیچ بیماری نمی‌خواهد تاج یا روکش رنگی متفاوت از دندان‌های طبیعی ‌اش داشته باشد و به دیگران تبلیغ کند که ترمیم ‌های دندانی انجام داده ‌اند. بیماران پس از صرف اعتماد، هزینه و زمان، شایسته بهترین نتایج ممکن هستند. در زمینه رو به رشد دندانپزشکی زیبایی، ضروری است که بتوانید سایه های مناسب دندان را برای بیماران انتخاب کنید و این اطلاعات را به طور موثر و دقیق با آزمایشگاه دندانپزشکی خود در میان بگذارید. در اینجا چند نکته در مورد انتخاب سایه دندان برای بیماران آورده شده است. برای استفاده صحیح از کیت تشخیص رنگ و انتخاب سایه مناسب لازم است به این نکات توجه نمایید:

1. انتخاب سایه باید در ابتدای قرار ملاقات، قبل از خشک شدن دندان ها و یا خستگی چشمان پزشک و بیمار از انجام هر گونه عمل انجام شود. از بیمار بخواهید رژ لب و سایر آرایش های روشن را پاک کند تا در انتخاب سایه تداخل نداشته باشد. طمئن شوید که نور بالای سر در دهان بیمار تابیده نمی شود.

2. هنگامی که سایه دندان را انتخاب می کنید، بیش از 7 ثانیه به مقایسه خیره نشوید. خیره شدن به مقایسه برای مدت طولانی تر از این می تواند باعث خستگی شبکیه شود. بهتر است بین مقایسه ها به یک کارت خاکستری خنثی نگاه کنید تا چشمان شما بتواند دوباره فوکوس کند و درک عمق شما بازنشانی شود. از بیمار بخواهید سر خود را به اطراف حرکت دهد تا بتوانید سایه ها را در زوایای مختلف نور مقایسه کنید. همچنین سایه را با لب‌ های بیمار و با لب ‌های پایین‌تر مقایسه کنید تا بتوانید سایه را در شرایط مختلف ببینید. از یکی از اعضای تیم بخواهید سایه ای را انتخاب کند و سپس رنگ شما را با آن ها مقایسه کنید تا بهترین انتخاب ممکن را داشته باشید. به یاد داشته باشید که در انتخاب سایه، اولین برداشت دقیق ترین است.

3. دندان‌ها پیچیده هستند، به‌ ویژه از آنجایی که برخی از دندان ‌ها از نظر سایه با یکدیگر متفاوت بوده و اغلب با یک راهنمای سایه مطابقت ندارند. با این حال، روند انتخاب یک سایه نباید پیچیده باشد. اگر یک دندانپزشک بتواند از دوربین دیجیتال SLR با کیفیت بالا استفاده کرده و بتواند به طور مستقیم با آزمایشگاه ارتباط برقرار کند، می توان سایه دندان صحیح را با صرف زمان اندک و البته کمی مشکل انتخاب نماید. هنگام گرفتن عکس دقت کنید که زبانه سایه و حروف آن کاملاً نمایان باشد و زبانه سایه را در همان موقعیت دندان های طبیعی نگه دارید، این کار باعث می شود نور به همان صورت منعکس شود. از آنجایی که بیش از یک زبانه سایه دار خواهید داشت که با رنگ طبیعی دندان مناسب به نظر می رسد، با استفاده از زبانه های سایه مختلف چندین عکس بگیرید و آن ها را به آزمایشگاه ارسال کنید. سپس تکنسین آزمایشگاه می تواند زبانه های سایه های مختلف را با رنگ دندان مقایسه کرده و بهترین انتخاب را انجام دهد. همچنین لازم است هنگام انجام ترمیم تمام سرامیکی، تصویری را ارسال کنید که رنگ دندان آماده شده را نشان دهد. در نهایت، دندانپزشک باید با استفاده از دوربین دیجیتال و لنز ماکرو، از هر دندانی که برای آن سایه انتخاب می‌کنید، یک تصویر نزدیک به نسبت 1:1 گرفته و آن را به آزمایشگاه بفرستد تا جزئیات دندان را بهتر منتقل کند.

در صورت امکان برای انتخاب سایه نهایی از نور طبیعی در حالی که صندلی رو به پنجره است، استفاده کنید. ثابت شده است که کیفیت نور تاثیرگذارترین عامل در انتخاب سایه های دقیق است. با پیروی از این نکات و استفاده صحیح از کیت تشخیص رنگ، دندانپزشک می ‌تواند نتایج مطلوبی را به دست آورده و از مشکلات ناشی از عدم تطابق سایه دندان جلوگیری نماید.