آشنایی با وسایل دندانپزشکی و کاربرد آنها
زمانی که یک فرد بیمار به مطب دندانپزشکان مراجعه می کند، دندانپزشکان برای ارزیابی شرایط فرد، دهان، دندان و لثه های او را به طور کامل بررسی می کند. تمام علائم او را در نظر می گیرند تا بتواند مشکل فرد را به طور دقیق بررسی کند و سپس به درمان ان بپردازد. دندانپزشکان برای معاینه مشکلات دهان و دندان افراد از تجهیزات و وسایل دندانپزشکی مختلفی استفاده می کنند. بدون وجود این تجهیزات انجام کارهای درمانی بر روی دندان ها غیر ممکن است. در این مقاله قصد داریم به معرفی تمامی تجهیزات و وسایل دندانپزشکی و کاربرد هر یک از آن ها بپردازیم.
معرفی وسایل دندانپزشکی
وسایل دندانپزشکی به دو دسته وسایل بزرگ تر و وسایل کوچک تر تقسیم می شوند. وسایل بزرگ تر وظیفه درمان صحیح بیماران را بر عهده دارند. از این رو بیماران به محض ورود خود می توانند این وسایل را ببینند. برای مثال یونیت دندان پزشکی یکی از این وسایل بزرگ است.
معرفی یونیت دندانپزشکی (Dental Unit)
یونیت دندانپزشکی در واقع یک صندلی مخصوص برای معاینه بیماران است. این وسیله طراحی خاصی دارد و برای حمایت از کل بدن بیماران شبیه به یک تخت تولید شده است. طراحی این صندلی به گونه ای است که دندانپزشکان به راحتی و در زوایای گوناگون می توانند شرایط دهان و دندان بیماران را بسنجند. این وسیله تنها مخصوص مطب های دندانپزشکی است و برای مشاغل یا متخصصان دیگر کاربردی ندارد. بخش های مختلف یونیت شامل صندلی، کراشوار، جعبه باکس و پراغ روشن است.
صندلی
صندلی دندانپزشکی از نظر ساختار و فیزیک در 4 مختلف تایپ Z – X – U یا I تولید می شوند. تولید صندلی به روش تایپ Z بسیار آسان است از این رو بسیاری از کارخانجات ترجیح می دهند این نوع صندلی را تولید کنند. البته در بعضی از کارخانجات نیز به دلیل استحکام و قدرت تایپ دوم، صندلی را با روش دوم تولید می کنند. هر صندلی دندانپزشکی از 2 موتور تشکیل شده است. یکی از این موتورها برای جا به جا کردن قسمت پشتی بیماران و موتور دیگر برای بالا پایین کردن قسمت نشیمن گاه است.
کراشوار (لیوان پرکن، دسشویی، ساکشن)
در بغل هر یونیت یک قسمت جداگانه شبیه به کاسه است که به آن کراشوار می گویند. کراشوار یک کاسه چینی با قابلیت جداشوندگی است. کاربرد این قسمت از یونیت برای شست و شوی دهان بیماران است. کراشوار به سادگی از یونیت جدا می شود تا دندانپزشکان بتوانند آن را استریل کنند. در درون هر کراشوار یک لوله آب وجود دارد، که از طریق آن آب به داخل کراشوار سرازیر می شود.
گود بودن کراشوار نیز از آلودگی بقیه قسمت های یونیت در زمان شست و شوی دهان بیمار جلوگیری می کند.
جنس کراشوارها اصولا از پلاستیک، چینی یا سنگی است. همچنین کراشوار نباید در اثر استفاده از مواد ضد عفونی کننده تغییر رنگ بدهد.
معرفی دریل، قالب ها و سرنگ
سرنگ
سرنگ (Dental syringe) یکی از تجهیزات دندانپزشکی است که از آن برای بی حس کردن دندان ها استفاده می شود. سرنگ دندانپزشکی از سرنگ های معمولی بلند تر هستند. بلندتر بود این ابزار به این دلیل است که مواد بی حس کننده به خوبی زیر دندان افراد پخش شود.
دریل
کاربرد این وسیله برای ایجاد حفره در دندان بیمار است. دریل ها (Dental Drill) از ابزارهای پرکاربرد عصب کشی و تراش دادن دندان ها هستند. این ابزار می تواند در هر دقیقه 250 هزار دور بچرخد.
قالب
قالب ها (Mould) فریم های نرمی هستند که دندانپزشک آن ها را روی دندان بیماران قرار می دهد. به این صورت شکل دندان بیمار کاملا بر روی آن ثبت می شود. کاربرد قالب ها برای روکش دندان است.
معرفی آینه دندان
آینه جزو پرکاربرترین تجهیزات دندانپزشکی است. این ابزار بسیار کوچک است و به دندانپزشک کمک می کند به خوبی بتواند وضعیت تمام دندان ها را بررسی کند. از جمله مهم ترین کاربردهای آینه موارد زیر است.
- بررسی مشکلات مربوط به پوسیدگی و دیگر مشکلات دندان ها بدون دخالت دست یا جا به جایی زبان
- مشاهده وضعیت تمام دندان های جلویی و عقبی بدون هیچ محدودیتی
دستگاه ساکشن
ساکشن (Dental Suction Motor) یکی از تجهیزات عمومی دندانپزشکی است. دندانپزشکان از ساکشن برای تخلیه مایعات داخل دهان در زمان معاینه استفاده می کند. در واقع کاربرد این وسیله شبیه به جارو برقی است. ساکشن ها قدرت مکش مختلفی دارند. مثلا در زمان جراحی های سخت دندانپزشکان از دستگاه های ساکشن قوی تری استفاده می کنند.
معرفی اسکیلر
اسکیر همان ابزاری است که از طریق آن دندانپزشکان جرم و پلاک ها را در حجم وسیعی جمع آوری می کنند. بیمارانی که به جرم گیری دندان هایشان نیاز دارند دندانپزشک از این وسیله برای جمع کردن جرم دندان های آن ها استفاده می کند.
پنس دندانپزشکی
پنس یکی دیگر از وسایل دندانپزشکی است. کاربرد این وسیله جا به جا کردن مواد و گاز به داخل و خارج از دهان بیماران است. پنس ها سایزبندی مختلفی دارند و دو نوع ساده و سرکج تولید می شوند.
تابوره دندانپزشکی
منظور از تابوره همان صندلی دندانپرشکان بدون پشتی است. این صندلی کاملا مخصوص دندانپزشکان تولید شده و قابلیت کم و زیاد کردن ارتفاع آن وجود دارد. دندانپزشکان با نشستن بر روی این صندلی به راحتی می توانند کار خود را انجام دهند.
پروب پریودنتال
پروب پریودنتال وسیله ای است که میزان عمق پاکت های لثه را به دندانپزشک نشان می دهد.
سریهای HVE و LVE
این سری ها به ساکشن وصل می شوند و مواد و مایعات را از داخل دهان بیمار تخلیه می کنند. HVE برای تخلیه میزان زیادی از مایعات داخل دهان بیمار است. این وسیله به دو صورت منحنی و مستقیم تولید می شود. دندانپزشکان با LVE میزان کمتری از مواد و مایعات داخل دهان را تخلیه می کنند. این محصول یکبار مصرف است.
معرفی کپسولهای آمالگام
دندانپزشکان از این کپسول ها در زمان پرکردن دندان های پوسیده استفاده می کنند و از طریق آن آمالگام را پخش می کنند.
هت چت
هت چت وسیله ای برای تمیز کردن حاشیه داخلی و خارجی دندان بیمار است.
Smooth Condenser
یکی دیگر از وسایل دندانپزشکی که به صورت دو سری صاف و دندانهدار تولید می شود، Smooth Condenser است. دندانپزشکان از این وسیله برای ترمیم و فشردن مواد در حفره های عمیق دندانی استفاده می کنند.
football burnisher
برنیشر نیز ابزاری است که دندانپزشکان از آن برای صاف و صیقلی کردن آمالگام بعد از فشردن روی دندان استفاده می کنند. این ابزار یک سری توپی شکل دارد که با آن سطح آمالگام را تمیز و مرتب می کنند.
T-ball burnisher
کاربرد تی برینشر نیز صاف کردن سطح آمالگام بعد از تمیز کردن آن توسط برنیشر است. این ابزار به صورت یک فلز نرم است که یک سری آن توپ شکل و سری دیگر نیز شبیه پدال است. دندانپزشکان اولین برش هایی که روی دندان بیمار ایجاد می کنند را از طریق این ابزار انجام می دهند.
ابزارهای ترمیم آمالگام
- کندانسور: با این وسیله ماده ترمیمی را در داخل حفره دندان فشرده و متراکم می کنند.
- کارور: دندانپزشکان بعد از اینکه ماده ترمیمی را در داخل دندان قرار دادند سطح و شکل آن را با کارور مناشب دندان شکل می دهند. کارور لوزی رایج ترین نوع این ابزار است.
- برنیشر: برنیشر هم همانطور که پیش از این گفتیم برای شکل دهی و پالیش آمالگام بر روی دندان استفاده می شود.
سوند دندانپزشکی
دندانپزشکان با استفاده از سوند، پوسیدگی ها و جرم های دندان را تشخیص می دهد. همچنین میزان سختی و سلامت دندان ها را نیز با این ابزار تشخیص می دهند.
الواتور Elevator
یکی دیگر از وسایل دندانپزشکی، الواتور است. این وسیله برای لق کردن دندان ها استفاده می شود. زمانی که ریشه دندانی را خارج می کنند از طریق قطع اتصالات بافت نرم (لثه) و قطع اتصال استخوان های اطراف، دندان را لق می کنند تا راحت ار دهان خارج شود.
فورسپس دندانپزشکی
فورسپس نیز همان انبری است که از طریق آن دندان ها را می کشند. نقش فورسپس بعد از الواتور است. بعد اینکه دندان توسط الواتور لق شد، آن را با فورسپس می کشند.
فایل اندودنتیکس Endodontic File
فایل اندودنتیکس ابزاری استیل و ضد زنگ است که دندانپزشکان از آن برای تمیز کردن کانال ریشه دندان استفاده می کنند.
توربین دندانپزشکی
توربین دندانپزشکی ابزاری است که از طریق آن کارهای مختلفی می کنند. برای مثال دندان ها را تراش می دهند و پوسیدگی ها را بر می دارند یا به پالیش و پرداخت دندان می پردازند.
آنگل
انگل نیز ابزاری است که از طریق آن مراحل نهایی برداشت پوسیدگی ها، بروساژ و پروفیلاکسی در جرم گیری، پرداخت و پالیش ترمیم ها انجام می شود.
سخن آخر
در این مقاله به معرفی وسایل مختلف دندانپزشکی پرداختیم. این ابزارها نقش بسیار مهمی در پیشرفت کار دندانپزشکان در طی این سال ها داشته اند. در اصل دندانپزشکی بدون این ابزار معنایی ندارد. همچنین کیفیت و مرغوب بودن وسایل و مواد دندانپزشکی اهمیت زیادی دارد. زیرا مواد بی کیفیت موجب می شود مراحل مختلف درمان دندان به درستی انجام نشود. پیشنهاد ما به دندانپزشکانی که به دنبال بهترین مواد دندانزپشکی هستند این است که به سایت درنیکا سلامت ایرانیان سر بزنند. سایت درنیکا بهترین و مرغوب ترین تجهیزات دندانپزشکی را با قیمت هایی بسیار مناسب در اختیار تمام دندانپزشکان ایرانی قرار می دهد.