رابردم از جمله تجهیزات و ابزارهای اندودنتیکس می باشد که برای ایزوله کردن محیط دهان و جداسازی دندان مورد نظر برای ترمیم از محیط، در دندانپزشکی و توسط اندودنتیست برای انواع درمان های دندانپزشکی نظیر دندانپزشکی اطفال، ترمیمی و زیبایی، اندودنتیکس و غیره استفاده می شود. رابردم در درمان اندودانتیکس کاربرد فراوانی دارد. در واقع، رابردم، یک دید عالی و دسترسی صحیح و وسیع و همچنین محیطی خشک، استریل و عاری از هر گونه آلودگی بزاقی برای اندودنتیست به همراه دارد.
از سمت دیگر این وسیله مهم، از بلعیده شدن ابزار و سایر وسایل دندانپزشک همچون اسپریدر، انواع فایل ها و غیره در حین کار جلوگیری می نماید. رابردم دندانپزشکی خطر برخورد و تماس بافت دهانی با محلول ها و مواد سمی در حین ترمیم ریشه را کاهش می دهد. همچنین دیده شده است که در کاهش خطر انتشار انواع بیماری های عفونی نقش بسزایی دارد. امروزه متاسفانه استفاده از رابردم به علت روش استفاده سخت، پرزحمت و وقت گیر بودن آن، بسیار کاهش یافته، اما دندانپزشکان باید بدانند که به دلایلی که عنوان شد، استفاده از آن نه تنها سودآور نیست، بلکه الزامیست.
اولین بار حدود 150 سال پیش از رابردم استفاده شده است. شواهد خوبی وجود دارد که نشان می دهد رابردم در روش های دندانپزشکی، در کاهش خطر آلودگی توسط بزاق و خون بسیار موثر است، به طوری که تنها منبع آلودگی، باقیمانده میکروب های خود دندان و قطعات مواد ترمیمی هستند. امکان استفاده از رابردم دندانپزشکی برای تمام اقدامات دندانپزشکی، در جایی که می توان از آن استفاده کرد، اکیدا توصیه می شود. کیت رابردم دندانپزشکی معمولا شامل چندین ابزار می باشد از جمله: فریم، پانچ، فورسپس، دستمال جاذب، کلمپ و غیره.
ورق های لاتکس یا نیتریل رابردم، مربع های تقریباً 150 میلی متری با ضخامت های متفاوت هستند: سبک، متوسط، سنگین و فوق سنگین. ضخامت متوسط غالبا بهتر است، یک سد سبک مستعد پارگی و سد سنگین برای عبور از نقاط تماس دشوار می باشد. بهتر است از dam بدون لاتکس استفاده کنید، زیرا برای همه بیماران قابل استفاده است. دو نوع اصلی پانچ رابردم وجود دارد: پانچ تک سوراخ یک اندازه (1.63 میلی متر یا 1.93 میلی متر) یا پانچ پنج سوراخ که می تواند پنج سوراخ با اندازه های مختلف (0.5-2.5 میلی متر) ایجاد کند. فریم رابردم، لبه های ورق سد دندانی را جمع می کند و در جای خود نگه می دارد. این ابزار از فلز یا پلاستیک به شکل بیضی یا معمولاً U ساخته شده است. علاوه بر این موارد، کلمپ رابردم نیز بسیار مهم و کاربردی است که در ادامه به آن پرداخته می شود.
کلمپ رابردم چیست؟
کلمپ رابردم یکی از ابزارهای اندودنتیکس و ضروری دندانپزشکی برای جداسازی میدان داخل دهانی هستند. کلمپ رابردم بخشی از کیت است که برای گیر انداختن سد به دندان به منظور جداسازی ناحیه درمان استفاده می شود. کلمپ رابردم باید دندان را در نقاط تماس بحرانی خاصی درگیر کند.
انواع کلمپ رابردم
کلمپ در درجه اول برای حفظ رابردم است که از طریق عمل فنر مانند آن در زیر ارتفاع کانتور دندان انجام می شود. همچنین ممکن است به جمع شدن اندک لثه کمک کند. کلمپ یا گیره از فولاد ضد زنگ ساخته شده و بیش از 50 شکل و اندازه مختلف از آن وجود دارد. با این حال، محققان دریافته اند که می توان از شش گیره مختلف برای 99 درصد موارد استفاده کرد. برخی از گیره ها دارای نواحی دندانه دار هستند که بیشتر روی دندان نگه می دارند، در حالی که برخی دیگر دارای فک های منحنی هستند تا دندان را بیشتر زیر لثه درگیر کنند. در حال حاضر، انواع کلمپ رابردم که در بازار وجود دارند، عبارتند از:
- کلمپ بالدار (Winged clamp): بر روی رابردم قرار می گیرد.
- کلمپ بدون بال (Wingless clamp): زیر رابردم قرار می گیرد.
- کلمپ دیستال (Distal clamp)
- کلمپ دندان قدامی، پرمولر و مولر (Anterior tooth, premolar, molar clamps)
- کلمپ های Cervical یاlabial
- کلمپ نگهدارنده (Retention clamps)
- کلمپ Retraction (برای انقباض لثه، به عنوان مثال، جمع کننده بافت برینکر، گیره های شولتز).
یک استثناء راجع به کلمپ با اندازه 212 است که هم حفظ و هم جمع شدن را فراهم می کند. کلمپ رابردم برای سیل و محکم کردن ورق رابردم استفاده می شود. این کلمپ ها در امتداد لبه لثه ها، ورق رابردم را در جای خود نگه می دارند تا از عفونت ناحیه درمان یا قرار گرفتن در معرض باکتری های داخل دهانی جلوگیری کنند. همانطور که می دانید، اکثر برندها توسط یک کدگذاری جهانی کنترل می شوند که گیره مناسب هر دندان را با یک عدد و حرف به آن تطبیق داده شده، مشخص می کند. در اینجا گیره هایی که بیشتر در دندانپزشکی استفاده می شوند را بررسی می کنیم.
1. کلمپ بالدار و بدون بال
گیره های بالدار، گیره هایی هستند که دارای یک لبه بیرونی کوچک بوده و از طریق آن می تواند رابردم را به صورت فوق العاده قرار دهد و گیره های بدون بال، بر خلاف بالدار، گیره ها ابتدا روی دندان قرار می گیرند و سپس رابردم روی آن قرار می گیرد. این دو نوع گیره در نام گذاری خود متمایز می شوند، به عنوان مثال، حرف W برای گیره بدون بال در نظر گرفته می شود. بنابراین، میتوانیم همان ابزار را با یک شکل خاص، با بال و بدون بال، پیدا کنیم که nºW2 برای "کلمپ بدون بال" و nº2 برای "کلمپ با بال" است.
گیره های بدون بال آرواره های گرد و کوتاه دارند و نخ دندان در قسمت دیستال اطراف گیره حلقه می شود. گیره روی دندان قرار می گیرد و بند لاستیکی روی آن کشیده می شود. فریم در نهایت روی آن قرار می گیرد. آن ها بازوی مرکزی و بازوی قدامی ندارند تا ورق را برای قرار دادن مستقیم روی آن ها نگه دارند.
2. کلمپ فعال و غیرفعال
گیرهها میتوانند فعال باشند، که روی دندان می لغزند تا چسبندگی محکم تری داشته باشند، یا غیرفعال باشند که در جای خود باقی می مانند، اما تمایل دارند راحت تر از جای خود خارج شوند. اگر از بیحس کننده موضعی استفاده نشده باشد، گیره غیرفعال ممکن است بهتر باشد، اگرچه وقتی فشار اولیه وارد شد، ناراحتی و درد به سرعت ناپدید می شود. کمی بی حس کننده موضعی ممکن است در طول استفاده از کلمپ رابردم مفید باشد. طول مناسبی از نخ دندان باید همیشه از سوراخ های گیره عبور داده شود تا در صورت افتادن آن در دهان یا شکستگی کمان، بیمار امنیت داشته باشد.
3. کلمپ تخصصی
گیره های غیر فلزی ساخته شده از پلاستیک پلی کربنات می باشند. آن ها به طور خاص طراحی شده اند تا آسیب کمتری به لثه وارد کنند. کارایی کلمپ رابردم به توانایی آن در گرفتن محکم دندان بستگی دارد که در نتیجه آن، از لغزش گیره یا سد جلوگیری می کند. عدم تطابق بین لبه گیره و سطح دندان می تواند نیروی گیره را روی یک نقطه تماس متمرکز کند و باعث فرورفتگی در سطح دندان شود. انواع این کلمپ در ادامه متن آوره شده است.
4. کلمپ نرم
طراحی منحصر به فرد SoftClamp نیروی اعمال شده را به طور یکنواخت توزیع می کند و فشار روی ناحیه تماس را کاهش می دهد. روکش محکم به سافت کلمپ اجازه می دهد تا سطح دندان را به آرامی اما محکم درگیر کند و خطر لغزش را به حداقل برساند و ناراحتی بیمار و آسیب های ناخوشایند دندان ها را در بیمار از بین ببرد.
کاربرد کلمپ رابردم و سایر کلمپ ها
- اتصال رابردم به دندان به این صورت که این کلمپ بر روی دندان ها قرار گرفته و باز و بسته شدن دهان را کنترل می نماید.
- حین انجام فرایند ایزوله کردن دهان، رابردم در کنار کلمپ قرار گرفته و هر دو در جای خود ثابت می شوند.
- کلمپ رابردم دندانپزشکی باعث حفظ حالت رابردم شده و به حفظ پایایی آن کمک می نماید.
- کلمپ رابردم باعث تنگ کردن فضای دهان می شود و در نتیجه از خونریزی و جمع شدن لخته خون جلوگیری می کند.
- کلمپ ها حفاظت فیزیکی را به همراه دارند. این ابزار مهم در واقع از آلودگی ها و سایر عفونت های کلینیکی در حین درمان دندانپزشکی جلوگیری می کنند.
- ایزولاسیون دهان در برابر آلودگی نیز یکی از وظایف کلمپ هاست. برای اینکه در طی یک عمل دندانپزشکی مانند اندودنتیکس از ایجاد عفونت جلوگیری شود، دندانپزشک باید محیط دهان و دندان را استریل نماید. یکی از راهحل های بسیار ساده برای این روش استفاده از یک کلمپ و رابردم است.
- رابردم از برخورد مواد و وسایل مختلف به دندان جلوگیری کرده و از انتقال آلودگی ها نیز جلوگیری به عمل می آورد. همچنین از بلع وسایل و مواد خارجی وارد شده به دهان جلوگیری می نماید.
- سطح دید بهتری برای دندانپزشک ایجاد می کند. استفاده از کلمپ های دندانپزشکی باعث می شود دندانپزشک سطح دندان ها را بهتر دیده و راحت تر بر روی آن ها کار انجام دهد.
طبقه بندی کلمپ های رابردم
اکثر برندهای سازنده رابردم و کلمپ محصولات خود را تحت یک کدگذاری جهانی ارائه می دهند. کلمپ ها بر اساس این که روی چه دندانی قرار می گیرند، با یک عدد و حرف، مشخص می شوند. در ادامه این مطلب کاربردی ترین کلمپ های دندانپزشکی معرفی می شوند.
1. کلمپ قدامی
- کلمپ Nº212: نام دیگر آن، کلمپ بال پروانه است و برای ایجاد ناحیه ایزوله در تمام دندان های قدامی کاربردی است.
- کلمپ Nº00: این کامپ به علت داشتن انتهای صاف و حلقه بلند، برای کانین های کوچک فک پایین و پره مولر اول کاربرد دارند. باید به این نکته توجه کنید که این کلمپ برای دندان های سانترال و لترال نباید استفاده شوند.
- کلمپ Nº9: این کلمپ بالهدار است و مشابه کلمپ 212 می باشد.
معرفی محصولات: خرید کامپوزیت قدامی
2. کلمپ خلفی
- کلمپ Nº1: برای پره مولرهای فک بالا مناسب می باشد.
- کلمپ Nº2: این نوع کلمپ ها برای پره مولرهایی با اندازه بزرگتر طراحی شده اند.
- کلمپ Nº3: جهت ایزوله کردن دندان های مولر فک پایین استفاده می شود.
- کلمپ Nº4: برای دندان های مولر فوقانی با اندازه کوچک، طراحی شده اند.
- کلمپ Nº7: برای دندان های مولر مندیبل با اندازه استاندارد مناسب هستند.
- کلمپ Nº8: مناسب دندان های مولر ماگزیلا هستند.
معرفی محصولات: خرید کامپوزیت خلفی
3. کلمپ مخصوص
- Nº12A: دارای لبه های دندانه دار می باشد که برای مولر پایین راست و چپ بالا مناسب است.
- Nº13A: با دارا بودن لبه های دندانهدار برای مولر راست بالا و پایین چپ مناسب هستند.
- Nº8A: برای مولرهایی با اشکال نامنظم و ساختارهای دندانی از دست رفته با اندازه کوچک طراحی گشته اند.
- Nº14A: برای مولرهایی با اشکال نامنظم و ساختارهای دندانی از دست رفته که اندازهی بزرگی دارند، مناسب می باشند.
نحوه استفاده از کلمپ رابردم
رابردم باید با استفاده از فریم مخصوص خود که کمان یانگ نامیده می شود، در قسمت داخلی دهان بیمار قرار گیرد. سپس با استفاده از ماژیک ناحیه حدودی دندان آسیب دیده و مورد نظر را علامت گذاری کرده و با استفاده از پانچ رابردم قسمت علامت زده شده، پانچ می شود. کلمپ از داخل سوراخ ایجاد شده عبور داده و بر روی دندان قرار می گیرد و گیره هایش در این مرحله باز می شود.
کلمپ باید در ناحیه گردنی دندان که باریک ترین قسمت دندان است قرار داده شود (برای انتخاب کلمپ باید نوع دندان، شکل دندان و ابعاد آن را در نظر بگیرید). آرواره گیره نباید از زوایای خط مزیال و دیستال دندان بیشتر شود زیرا احتمال وقوع ترومای لثه بیشتر است و در قرار دادن ماتریس و وج تداخل ایجاد می شود. در مرحله آخر می توان با کشیدن رابردم از اطراف فریم مخصوص، حالت استوار و ثابتی ایجاد کرد. به علت ارتجاعی بودن رابردم، سوراخ ایجاد شده با هر شکل و فرم دندان منطبق می گردد.
خرید کلمپ رابردم
در اینجا با انواع کلمپ رابردم و همینطور مزایای آن آشنا شدیم. با اینکه بسیاری از دندانپزشکان عادت به استفاده از این تجهیزات دندانپزشکی را ندارند، نمی توان مزیت های آن را انکار کرد. لازم به ذکر است که حتی در برخی از جراحی های دندان استفاده از رابردم نه تنها مفید، بلکه ضروری می باشد. بنابراین بهتر است برای خرید کلمپ رابردم، کیت رابردم و ... اقدام نمایید. باید به این نکته اشاره کرد که کلمپ های دندانپزشکی تنوع بسیار بیشتری از موارد ذکر شده دارند. شما می توانید برای تهیه انواع ابزار اندودنتیکس با کاربرد و برندهای متنوع، به سایت درنیکا سلامت ایرانیان مراجعه کرده و محصول مورد نظرتان را سفارش دهید.
قیمت کلمپ رابردم
با توجه به مطالب ذکر شده، اکنون می دانید که انواع متنوعی از کلمپ رابردم با کاربردهای وسیع و همچنین تولید شده توسط برندهای مختلف، در دسترس دندانپزشکان می باشد. برای استعلام قیمت کلمپ رابردم می توانید به سایت رسمی درنیکا سلامت ایرانیان مراجعه کنید.