همه چیز درباره دندان مصنوعی، انواع و قیمت آن

دندان مصنوعی (که به آن پروتز نیز می گویند) یک جایگزین سفارشی برای یک یا چند دندان از دست رفته است که می تواند کیفیت زندگی را بهبود بخشد. دندان مصنوعی یکی از محبوب ترین راه حل ها برای جایگزینی دندان های از دست رفته برای چندین دهه بوده است. راهنمای ما انواع مختلف دندان مصنوعی، هزینه آن ها و مزایا و معایب هر کدام را شرح می دهد. امیدواریم این مطلب به شما کمک کند تا تصمیم بگیرید که کدام گزینه برای شرایط شما بهترین است.

دندان مصنوعی چیست؟

پروتزهای مصنوعی (که معمولاً به عنوان دندان مصنوعی شناخته می شوند) به صورت سفارشی در آزمایشگاه های پروتز دندان ساخته می شوند تا متناسب با دهان فرد باشند. آن ها به صورت متحرک، کامل یا جزئی هستند که جایگزین تمام یا برخی از دندان های از دست رفته می شوند. به طور معمول، پایه یا چارچوب پروتز کامل یا جزئی از موادی مانند رزین اکریلیک، نایلون، پرسلن، رزین یا فلز ساخته می‌ شود، در حالی که دندان ‌های مصنوعی معمولاً از رزین اکریلیک یا پرسلن ساخته می‌ شوند. پروتزهای جزئی روی دندان ها و لثه های باقی مانده قرار می گیرند در حالی که پروتزهای کامل، کاملا مستقیماً روی لثه قرار می گیرند.

گزینه دیگری که می توانید انتخاب کنید پروتزهای متکی به ایمپلنت است که به اباتمنت ها (اتصالات فلزی) در بالای دو تا شش پایه ایمپلنت که در فک ها پیچ می شوند، متصل می گردند. پروتزهای نگهدارنده ایمپلنت می توانند متحرک (از نوع snap-in) یا دائمی باشند، در حالی که پروتزهای کامل معمولی همیشه باید در شب کشیده شوند. پروتزهای جزئی که تنها جایگزین چند دندان از دست رفته می شوند، به شکل های قابل جابجایی و implant-supported  نیز عرضه می شوند. پوسیدگی دندان، بیماری لثه، آسیب های صورت و افزایش سن می تواند منجر به از دست دادن دندان شود. دندان های مصنوعی برای کمک به پر کردن نمایه صورت و بهبود ظاهر شما طراحی شده اند. آن ها همچنین خوردن، جویدن و صحبت کردن منظم را آسان تر می کنند.

مزایای استفاده از دندان مصنوعی

دندان های مصنوعی برای کسانی که به آن نیاز دارند دارای مزایای زیادی هستند، که این مزایا عبارتند از:

1. جلوگیری از افتادگی صورت

 افتادگی پوست صورت که با تحلیل رفتن استخوان‌ های فک و ماهیچه‌ ها به دلیل از دست دادن دندان اتفاق می ‌افتد. از سمت دیگر حفظ بیومکانیک مناسب سر و گردن را به همراه دارد.

2. ظاهر بهبود یافته

 پروتزهای مصنوعی می توانند به افزایش اعتماد به نفس و عزت نفس، جایگزینی دندان های از دست رفته یا دندان هایی که ممکن است ساییده یا پوسیده شده باشند، کمک کنند، در حالی که حمایت صحیحی برای گونه ها و لب ها ارائه می دهند.

3. بهبود توانایی خوردن و صحبت کردن

 پروتزهای مصنوعی درست می‌توانند به بهبود گفتار کمک کنند و بیماران را قادر می‌سازند تا به راحتی غذاهای متنوع‌ تری بخورند. در واقع به بهبود تغذیه با تسهیل توانایی جویدن و بلعیدن انواع غذاها کمک می کند.

4. مقرون به صرفه

 دندان مصنوعی مقرون به صرفه ترین راه حل برای جایگزینی دندان های از دست رفته است و کم تهاجمی ترین گزینه درمانی است.

معایب استفاده از دندان مصنوعی

1. مشکل در خوردن برخی غذاها

 در حالی که دندان مصنوعی می تواند توانایی فرد را برای خوردن بازگرداند، برخی از غذاها، به ویژه آن هایی که سفت یا چسبنده هستند، همچنان می توانند مشکل ساز باشند. خوردن این غذاها می تواند باعث درد شود، ممکن است دندان های مصنوعی را از جا کنده یا حتی خطر شکستن آن ها را به همراه داشته باشد.

2. مشکل در صحبت کردن در ابتدا

 پروتز می تواند مشکلاتی در گفتار ایجاد کند. بیماران ممکن است متوجه شوند که پروتزهای مصنوعی خود به صورت کلیک یا سوت می زند. این مسائل معمولاً زمانی که بیمار به استفاده از دندان مصنوعی خود عادت کند، از بین می روند. (مواد پروتز دندان چیست؟)

3. درد و ناراحتی

 پروتزهای مصنوعی در ابتدا ممکن است بسیار عجیب به نظر برسند و اگرچه ممکن است بیماران به زودی به آن ها عادت کنند، راحتی و تناسب کلی این دستگاه می تواند مشکل ساز باشد. این می تواند یک مشکل باقی بماند، به خصوص که لثه ها و استخوان فک با گذشت زمان تغییر شکل می دهند و احتمال نامناسب شدن پروتزها را افزایش می دهند.

4. مراقبت و نگهداری

 برای حفظ سلامت لثه، دندان مصنوعی باید به دقت تمیز نگه داشته شود. آن ها همچنین می توانند کاملا شکننده باشند و در صورت شکستگی باید به صورت حرفه ای ترمیم شوند.

انواع دندان مصنوعی

انواع مختلفی از دندان مصنوعی موجود است. آنها به اشکال متحرک و ثابت هستند. بهترین نوع برای شما به وضعیت سلامت دهان و شیوه زندگی شما بستگی دارد.

• دندان مصنوعی کامل

به پروتزهای کامل، دندان مصنوعی کامل نیز گفته می شود. آن ها جایگزینی برای کل مجموعه دندان ها هستند. بیشتر دندانپزشکان سعی می کنند حداقل برخی از دندان های طبیعی را قبل از توصیه پروتزهای کامل حفظ کنند. اما در غیر این صورت، معمولاً پروتز کامل ضروری است. دندان های مصنوعی از رزین اکریلیک ساخته شده اند و فقط توسط بافت های سخت و نرم باقی مانده پشتیبانی می شوند. آن ها به اندازه دندان ها یا ایمپلنت های طبیعی که به استخوان چسبیده اند، پایدار نیستند. بسیاری از افراد نیز با استفاده از دندان مصنوعی کامل دچار اختلالات گفتاری می شوند. این به دلیل ضخامت مواد پوشاننده کام و کنترل عصبی عضلانی زبان و گونه ها با پروتز جدید است. اکریلیک را نمی توان به میزان قابل توجهی نازک کرد، زیرا در طول زمان باعث شکستگی می شود.

• دندان مصنوعی جزئی ثابت (Implant-Supported Bridge)

به پروتزهای جزئی ثابت (FPD) پل های تحت حمایت ایمپلنت نیز گفته می شود. FPD ها جایگزین چند دندان از دست رفته پشت سر هم با دو ایمپلنت دندان و یک دندان یا دندان مصنوعی در بین آن ها می شوند. آن ها به طور دائمی چسب یا پیچ در دهان هستند. بریج های دارای ایمپلنت برای بیمارانی که سه یا چند دندان از دست رفته پشت سر هم دارند، ایده آل هستند. بر خلاف دندان های مصنوعی جزئی، کامل و متحرک، بریج های متکی به ایمپلنت قابل جابجایی نیستند. قوی تر از دندان های مصنوعی متحرک بوده و قرارگیری ثابت دندان و بایت بهتری دارند. از معایب این نوع دندان مصنوعی، این است که نیاز به جراحی دارد، هزینه بیشتر از پروتزهای متحرک است و تمیز نگه داشتن آن دشوارتر می باشد (نیاز به نخ مخصوص دارد).

• دندان مصنوعی جزئی متحرک (Removable Partial Dentures)

پروتزهای متحرک جزئی (RPD) تنها جایگزین برخی از دندان های از دست رفته در فک بالا یا پایین می شوند. RPD ها را می توان در هر زمان حذف کرد و به راحتی جایگزین کرد. آن ها می توانند ظاهر، حس و عملکرد طبیعی دندان ها را بازیابی کنند و از دندان های مصنوعی و پایه ای به رنگ لثه ساخته شده از اکریلیک تشکیل شده اند. پایه به دو یا چند گیره متصل می شود که دندان مصنوعی را در جای خود نگه می دارد. قلاب ها از فلز یا پلاستیک صورتی انعطاف پذیر ساخته شده و برای افزایش پشتیبانی به دندان های مجاور قلاب می شوند. آن ها معمولاً برای افرادی که کاندیدای مناسبی برای بریج با ایمپلنت نیستند، توصیه می شود. این شامل افرادی می شود که نمی توانند تحت عمل جراحی قرار گیرند. این مدل دندان مصنوعی با دوام است به دلیل چارچوب فلزی زیرین، به راحتی برای تمیز کردن قابل جابجایی است و مقرون به صرفه، اما اگر به درستی تمیز نشود مستعد تشکیل پلاک است.

• دندان مصنوعی وابسته به ایمپلنت (Overdentures)

پروتز اوردنچر که به آن دندان مصنوعی متکی به ایمپلنت نیز گفته می شود، توسط ایمپلنت های دندانی در بالای لثه نگه داشته می شود. اکثر اوردنچرها با حداقل چهار ایمپلنت در جای خود نگه داشته می شوند، اما همیشه اینطور نیست. اوردنچر همچنین می تواند در فک بالا، فک پایین یا هر دو قرار گیرد. آن ها نسبت به پروتزهای معمولی ثبات و عملکرد جویدن بیشتری دارند. با این حال، شما باید هر شب آن ها را بردارید، تمیز کرده و اجازه دهید بافت های لثه استراحت کنند. از نظر زیبایی و ظاهری طبیعی تر از پروتزهای سنتی هستند اما گران قیمت بوده و  ممکن است شخص برای حمایت از ایمپلنت پروتز نیاز به پیوند استخوان یا تقویت سینوس داشته باشد.

• دندان مصنوعی فوری (Immediate Dentures)

پس از کشیدن تمام دندان ها، باید حداقل 6 تا 8 هفته صبر کنید تا دندان مصنوعی سنتی قرار داده شوند. این عمل به دهان شما زمان کافی برای بهبودی می دهد. پروتزهای فوری متحرک مستقیماً پس از کشیدن دندان طبیعی شما قرار می گیرند. اگرچه راحت است، اما پروتزهای فوری چالش برانگیزتر هستند زیرا قالب بندی متناسبی با لثه های فرد ندارد. آن ها همچنین طبیعی به نظر نمی رسند و نیاز به نگهداری بیشتری دارند. این پروتزهای موقت برای بیمارانی که لثه ها و دندان های حساسی دارند ایده آل است. پروتز را می توان برای چند هفته قبل از قرار دادن دندان مصنوعی دائمی استفاده کرد تا انتقال بهتری ایجاد شود. به اندازه پروتزهای دائمی طبیعی به نظر نمی رسد و مستعد شکستگی و تجمع باکتری است.

• دندان مصنوعی ایمپلنت All-On-4

پروتزهای ایمپلنت All-On-4 برای بیمارانی که به مجموعه کاملی از دندان مصنوعی نیاز دارند ایده آل است. آن ها با استفاده از چهار ایمپلنت دندان، تمام دندان های از دست رفته در فک بالا و یا پایین را جایگزین می کنند. بادوام تر از پروتزهای کامل سنتی بوده و ظاهری طبیعی تر از پروتزهای ایمپلنتی دارند. دندانپزشکان می توانند دندان مصنوعی موقت را در همان روزی که عمل ایمپلنت انجام می شود، قرار دهند این مدل دندان مصنوعی نیاز به محدودیت های غذایی در طول سه ماه اول تا زمان قرار دادن پروتز نهایی دارد و گرانتر از پروتزهای سنتی هستند.   

آشنایی با انواع آنگل ایمپلنت: هندپیس دندانپزشکی

مراقبت از دندان مصنوعی

یک مسئله مهم چگونگی مراقبت از دندان مصنوعی است؟ مواد سازنده دندان مصنوعی ظریف تر از دندان های طبیعی هستند. در صورت افتادن یا مراقبت ناقص، دندان مصنوعی به راحتی می تواند تراشه یا ترک بخورد. با این حال، با مراقبت مناسب، دندان های مصنوعی می توانند برای مدت طولانی دوام بیاورند. تجمع پلاک دندانی روی دندان های مصنوعی می تواند منجر به از دست دادن استخوان، بوی بد دهان و استوماتیت (التهاب پوشش بافت نرم داخل دهان) شود. یکی دیگر از عوامل خطر برای دندان مصنوعی ضعیف، عفونت قارچی برفک دهان است. برای جلوگیری از این شرایط، مراقبت های مناسب از دندان مصنوعی را انجام دهید:

• در شب، دندان های مصنوعی را به آرامی با یک برس دندان مصنوعی نرم و صابون مایع بدون ریزدانه (نه خمیر دندان) مسواک بزنید تا پلاک از بین برود.
• هنگام مسواک زدن، پروتزهای متحرک را باید با یک دستمال شستشوی کوچک روی سینک نگه دارید. این دستمال در صورت افتادن به عنوان یک بالشتک عمل می کند. معمولاً اگر دندان مصنوعی در سینک، روی پیشخوان یا روی زمین بیفتد، می شکند.
• آن ها را به مدت یک شب در یک پاک کننده دندان مصنوعی خیس کنید. صبح آن ها را دوباره مسواک بزنید و در طول روز بپوشید.
• همچنین می‌توان آن‌ها را به مدت یک شب در سرکه سفید رقیق شده با آب خیس کرد تا جرم ‌ها از بین بروند یا از تشکیل جرم جلوگیری کنند. سرکه با قدرت کامل اسیدی است و می تواند به سطح دندان آسیب برساند و باعث فرسایش اسیدی شود.
• سعی نکنید دندان مصنوعی خود را با آب جوش استریل کنید زیرا گرما می تواند آن را مخدوش کند.

نکاتی برای عادت کردن به دندان مصنوعی

1. دستورالعمل های پس از عمل را دنبال کنید.

دندانپزشک یا متخصص پروتز دندان دستورالعمل های مراقبت های بعدی را ارائه می دهد. مطمئن شوید که آن ها را به دقت دنبال می کنید تا از بهبودی و راحتی مناسب اطمینان حاصل کنید. اگر پروتزهای متحرک دارید، از برداشتن زیاد آن ها خودداری کنید. پوشیدن آن ها در طول روز ضروری است تا سریع به آن ها عادت کنید.

2. در ابتدا فقط غذاهای نرم بخورید.

در چند روز اول پس از عمل، فقط غذاهای نرم بخورید تا از ناراحتی بیشتر جلوگیری کنید. پس از گذشت چند روز می‌توانید غذاهای سفت‌تر را به قطعات کوچک برش دهید. هرگز سیب را با دندان مصنوعی خود گاز نگیرید، زیرا ممکن است باعث کنده شدن آن ها شود.

3. صحبت کردن را تمرین کرده و عضلات صورت را تمرین دهید.

با صدای بلند صحبت کنید تا عضلات صورت خود را تمرین دهید و از مشکلات گفتاری ناخواسته جلوگیری کنید. آواز خواندن نیز می تواند به شما در فرم دهی صحیح کلمات کمک کند.

4. دندان های مصنوعی و لثه های خود را به طور مرتب مسواک بزنید.

برای جلوگیری از تجمع باکتری ها و بوی بد دهان، دندان های مصنوعی و لثه های خود را مرتب مسواک بزنید.

قیمت دندان مصنوعی

دریافت یک پاسخ واضح در مورد قیمت دندان مصنوعی ممکن است دشوار باشد. زیرا دندان های مصنوعی از نظر کیفیت بسیار متفاوت هستند. دندان مصنوعی با هزینه ‌های بالاتر معمولاً نشان‌دهنده یک ساخت با کیفیت و مواد بهتر است. علاوه بر این، روش ‌های قبل از تهیه دندان مصنوعی که هر فرد به آن نیاز دارد متفاوت است.

برخی از افراد ممکن است نیاز به کشیدن چندین دندان یا حتی پیوند استخوان (برای دندان ‌های مصنوعی حفظ شده در ایمپلنت) قبل از ساخت پروتز داشته باشند. از سمت دیگر معمولاً برای گرفتن دندان مصنوعی به چهار یا پنج ویزیت نیاز است و این یک پروسه شش ماهه است. نوع متریالی که انتخاب می کنید نیز می تواند بر قیمت آن تأثیر بگذارد.

قیمت پروتزهای اکریلیک از اکریلیک استاندارد گرفته تا انواع گران‌تر، متغیر هستند.  مهم است که هنگام انتخاب پروتز، همه گزینه‌ها را در نظر بگیرید، به خاطر داشته باشید که مواد با کیفیت پایین‌تر بسیار سریع ‌تر از مواد با کیفیت بالاتر فرسوده می‌شوند.

سوالات متداول دندان مصنوعی

1. آیا استفاده از دندان مصنوعی دردناک است؟

این طبیعی است که مقدار کمی سوزش را تجربه کنید، اما با تطبیق دهان و دندان مصنوعی، این سوزش ناپدید می شود. ممکن است در جایی که دندان کشیده اید درد و ناراحتی را تجربه کنید، با این حال، شدت درد متفاوت است. از آنجایی که پروتزها بر اساس مشخصات شخصی شما طراحی می شوند، می توانید پروتزهای مصنوعی خود را از طریق روند بهبودی عادی تنظیم کنید تا تناسب راحت را تضمین کنید.

2. ماندگاری دندان مصنوعی چقدر است؟

اگر به درستی از پروتزها مراقبت شود، انتظار می رود تا 5 تا 8 سال قبل از نیاز به تعویض، دوام بیاورند. در این مدت آن ها فرسوده می شوند و دهان شما تغییر شکل می دهد. به همین دلیل است که دندان مصنوعی شما در نهایت نیاز به روکش یا بازسازی دارد که تا حد امکان ایمن، راحت و طبیعی به نظر برسد.

3. چه زمانی باید دندان مصنوعی را تعمیر یا تعویض کرد؟

شما نیاز به تعمیر یا تعویض پروتز دارید زمانی که: دندان مصنوعی ترک خورده، بریده، شکسته شده، دندانی از دست رفته یا شکل خود را از دست داده است، بو و طعم بدی از دندان مصنوعی شما می آید، هنگام استفاده از دندان مصنوعی نمی توانید درست بجوید یا صحبت کنید، دندان مصنوعی باعث درد یا ناراحتی شما می شود یا شل است و به خوبی در دهان شما قرار نمی گیرد و بیش از 10 سال از آخرین باری که دندان مصنوعی خود را تعویض کردید، می گذرد.